Over Politiek Actief en over deze website

De cursus Politiek Actief

ProDemos organiseert samen met gemeenten de cursus Politiek Actief, waarbij inwoners kennismaken met de lokale politiek. De cursus is bedoeld voor iedereen die erover nadenkt politiek actief te worden, maar nog niet precies weet wat de mogelijkheden zijn. Ook is de cursus geschikt voor burgers die willen weten hoe zij meer invloed kunnen uitoefenen op de lokale besluitvorming.

Het doel van de cursus Politiek Actief is dat deelnemers na afloop enthousiast en zelfverzekerd genoeg zijn om zich kandidaat te stellen als gemeenteraadslid, of op een andere wijze lokaal politiek actief worden en (beter) begrijpen wat de taken van de gemeente zijn en hoe besluiten tot stand komen.

Sinds 2015 hebben ruim 200 gemeenten de cursus georganiseerd. Uit onderzoek blijkt dat een aanzienlijk deel van de cursisten na het volgen van de cursus op een of andere manier actief is geworden in de lokale politiek. Ze nemen bijvoorbeeld zitting in een wijk- of dorpsraad of stellen zich kandidaat voor de gemeenteraad.

Geef de cursus zelf!

ProDemos streeft ernaar met de cursus Politiek Actief zoveel mogelijk mensen te bereiken in alle gemeenten in Nederland. Dit kan alleen in nauwe samenwerking met de gemeenten. Met het beschikbaar stellen van de cursusmaterialen aan gemeenten, zodat gemeenten de cursus zelf kunnen geven, wordt het bereik van de cursus aanzienlijk vergroot.

De cursus is informatief en interactief. Naast het vergroten van theoretische kennis versterken de deelnemers ook hun vaardigheden, bijvoorbeeld om te debatteren. Gastdocenten geven presentaties en uiteraard ontmoeten de deelnemers lokale politici en bestuurders om ervaringen uit de praktijk te horen.

Hoe gebruik ik deze online toolbox?

Op deze website vind je alle PowerPoint-presentaties, handleidingen en werkvormen die nodig zijn om de cursus zelf te geven. Via ‘mijn cursus’ kom je in je eigen online omgeving. Je volgt de cursusindeling van ProDemos door voor de bijeenkomsten te kiezen. Met behulp van de thema’s kun je ook je eigen cursus samenstellen. Dit doe je bijvoorbeeld als je minder avonden (of middagen) tot je beschikking hebt of een workshop wilt vullen. Per bijeenkomst of thema vind je instructies hoe het materiaal te gebruiken. Gebruik de handleiding voor cursusleiders als je de cursus of onderdelen daaruit daadwerkelijk gaat voorbereiden. Hierin staat per onderdeel benoemd welke materialen je nodig hebt en hoe je de onderdelen inzet.

Hieronder vind je informatie die nodig is om de cursus te organiseren, zoals het werven van deelnemers en de voorbereiding van de cursus.

Sfeerimpressie van de cursus

Praktische informatie

Voordat je de cursus kunt geven, moet de cursus worden voorbereid en moeten er deelnemers worden geworven.

In de organisatiehandleiding vind je een behulpzaam stappenplan en alle verdere informatie die je nodig hebt voor een goede voorbereiding.

De cursusleider

Je kunt de cursus zelf geven of hiervoor iemand vragen of inhuren. Een cursusleider moet tenminste aan de volgende voorwaarden voldoen:

• hij/zij is beschikbaar voor alle bijeenkomsten
• hij/zij heeft kennis van algemene staatsinrichting, de gemeente, de gemeenteraad en (lokale) democratie
• hij/zij kan informatie goed en overtuigend overbrengen
• hij/zij kan omgaan met verschillende leerniveaus in een groep

Data inplannen

Hoeveel data je prikt hangt af van de keuze die je maakt voor de vorm van de cursus. Leg dus eerst de inhoud van je cursus vast. Voor de volledige cursus zijn vijf bijeenkomsten nodig. Die zullen veelal in de avond worden georganiseerd. Houd bij het plannen van de data rekening met het volgende:

• De bijeenkomsten vinden bij voorkeur wekelijks of tweewekelijks plaats.
• Let bij de planning op vakanties en feestdagen.
• In de laatste bijeenkomst (bijeenkomst 5) wordt een raadsvergadering bijgewoond. Laat de voorgaande data logisch op deze laatste datum aansluiten.
• Let bij de planning op (niet-officiële) feestdagen (bijvoorbeeld de ramadan) en geplande evenementen.

Cursisten werven

Bereik alle inwoners in de gemeente

In 2019 heeft ProDemos, in samenspraak met het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, het cursusmateriaal inclusiever gemaakt en de communicatiehandleiding aangevuld met tips en adviezen over hoe je een zo breed mogelijke doelgroep kunt aanspreken. Nog altijd zijn de gemeenteraden, en ook de deelnemers aan de cursussen politiek actief, geen goede afspiegeling van de inwoners van een stad of gemeente. Hoe meer inwoners je bereikt, hoe meer burgers zich gehoord en vertegenwoordigd zullen voelen in de gemeente. Door goed na te denken over de werving (welke middelen zet ik in, hoe leg ik contact met groepen die moeilijker te bereiken zijn, waar en hoe verspreid ik het wervingsmateriaal) kun je grote stappen zetten in het enthousiasmeren van een grotere groep inwoners in je gemeente.

Toolkit communicatie

Om je te ondersteunen bij het werven van deelnemers kun je de Toolkit Communicatie gebruiken. Hierin vind je een communicatie-handleiding met veel tips, een concept-persbericht, flyers, posters, een concept-uitnodiging en meer. Alle materialen zijn vrij te gebruiken en je kunt ze aanpassen voor je eigen situatie.

In de organisatiehandleiding staan aanvullende tips en een handige checklist.

Aanmeldprocedure

Aan een cursus doen maximaal 30 deelnemers mee. Het is raadzaam om een minimum van 10 deelnemers aan te houden. Meer tips vind je in de organisatiehandleiding.

Locatie, materiaal en gastsprekers

In de handleiding voor de cursusleider, de organisatiehandleiding en bij het samenstellen van je cursus op deze website vind je uitgebreide informatie over waar je rekening mee moet houden bij de keuze voor je locatie en welke materialen en gastsprekers je nodig hebt bij ieder onderdeel. Hieronder vind je algemene tips en enkele belangrijke aandachtspunten.

Locatie

In de meeste gevallen wordt de cursus gegeven in de raadszaal. Vaak is dit een centraal gelegen locatie en een toegankelijke ruimte. Om zoveel mogelijk inwoners in staat te stellen aan de cursus deel te nemen moet de locatie makkelijk te bereiken zijn, zowel met de auto als met het openbaar vervoer, en ook goed te bereiken en toegankelijk zijn voor mensen met een beperking. Denk daarbij ook aan praktische zaken als de aanwezigheid van een rolstoeltoegankelijk toilet in de nabijheid van de cursusruimte.

Facilitaire zaken

Voor de cursus is een scherm/beamer nodig met geluid en een internetverbinding. Vanzelfsprekend zijn er voldoende zitplaatsen voor alle deelnemers. Verder is er een ringleiding en zijn er microfoons om zowel de cursusleider als de deelnemers te versterken. Dit stelt ook deelnemers die slecht horen in staat de cursus te volgen.

Gastsprekers

Je kunt gebruik maken van gastsprekers (zie hieronder en het overzicht in de organisatiehandleiding). Regel die tijdig en vertel hen duidelijk wat je van hen verwacht en wat zij kunnen verwachten.

Voor de eerste bijeenkomst raden wij aan de burgemeester uit te nodigen om de deelnemers welkom te heten. Cursisten stellen dit zeer op prijs.

In de tweede bijeenkomst zijn er twee raadsleden aanwezig die kort worden geïnterviewd over hun motivatie om raadslid te worden.

In de derde bijeenkomst is er een rol weggelegd voor een medewerker van de griffie, om te vertellen over de mogelijkheden van inwoners voor het beïnvloeden van de beleidsvorming in jouw gemeente. Verder is een speeddate met raadsleden onderdeel van deze bijeenkomst. Hiervoor zijn meerdere raadsleden van verschillende raadsfracties nodig.

Organiseer je ook een debattraining? Wij raden aan hiervoor een ervaren debattrainer in te zetten. ProDemos werkt in haar cursussen hiervoor samen met Debat.NL.

In de vijfde en laatste bijeenkomst komen de gemeentelijke financiën aan bod. Nodig een ambtenaar, de wethouder of een raadslid uit die op een toegankelijke manier over dit onderwerp kan vertellen. Ook wordt een raadsvergadering bezocht en worden certificaten uitgereikt aan de deelnemers. Vraag de burgemeester of een wethouder om de certificaten te overhandigen.